Wróć na początek strony Alt+0
Przejdź do wyszukiwarki Alt+1
Przejdź do treści głównej Alt+2
Przejdź do danych kontaktowych Alt+3
Przejdź do menu górnego Alt+4
Przejdź do menu prawego Alt+6
Przejdź do menu bocznego Alt+8
Przejdź do mapy serwisu Alt+9

Zabytki

Poleć stronę

Zapraszam do obejrzenia strony „Zabytki” 

Zabezpieczenie przed robotami. Przepisz co drugi znak, zaczynając od pierwszego.

Pola oznaczone * są wymagane.

Zabytki

Artykuł

Zamek
Siedzibą zarządców, a potem rezydencją książęcą był zamek zlokalizowany wewnątrz murów obronnych miasta. Wzmiankowany był on po raz pierwszy w 1323r. Najstarsza część znajdowała się przy obecnej wieży. W I poł. XVIw. rozbudowany został jako rezydencja księcia Henryka II Podiebrada. W 1603r. spłonęło skrzydło wschodnie i wieża. Odbudowa i kolejna rozbudowa nastąpiła w czasie, gdy rezydował tu książę Henryk Wacław Podiebrad. Wówczas powstały przy skrzydłach pd. i wsch. trójkondygnacyjne ganki arkadowe. Kolejna rozbudowa miała miejsce ok. 1680r. za panowania ks. Krystiana Urlyka Wirtemberskiego, kiedy to podwyższono oba skrzydła o trzecie piętro, wzniesiono bramę od zachodu od strony miasta i założono ogrody. W XVIIIw. zaniedbany, od II poł. użytkowany jako siedziba nadleśnictwa, stopniowo niszczał. W 1829r. i 1852r. zawaliły się ganki, które zastąpiono drewnianymi. W 1884r. zamek przejęła Korona Pruska i przekazano go do dyspozycji następcy tronu pruskiego (Koronprinzowi). W 1886r. rozebrano skrzydło wsch. z wyjątkiem wieży. Po 1945r. zamek nadal był użytkowany przez nadleśnictwo. Następnie po likwidacji nadleśnictwa (w pocz. lat 80-tych) administrowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki komunalnej i Mieszkaniowej, a po 1992 r. przez Rejon Budynków Komunalnych. Obecnie na terenie zamku znajdują się mieszkania komunalne, lecz władze miasta we współprace ze stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Bierutowskiej Europa-Przyszłość planują stopniowe tworzenie MUZEUM REGIONALNEGO ZIEMI BIERUTOWSKIEJ.

Zamek położony jest we wsch. części starego miasta na terenie między ul. Zamkową a dawną fosą. Do obecnych czasów pozostało skrzydło pd., a właściwie tylko jego część pozostawione w końcu XIXw. Jest to budynek murowany, tynkowany, dwupiętrowy, z dachem czterospadowym, krytym dachówką. Od pn. ryzalit środkowy powstały z przebudowy dawnej wieży z I poł. XVIw. Posiada profilowany gzyms wieńczący i częściowo kamienne renesansowe obramienia okien, w części zach. niektóre okna zamurowano. W ryzalicie portal barokowy z ok.1680r., na kompozytowych pilastrach wsparty naczółek o łuku odcinkowym. Na belkowaniu owalny kartusz herbowy zwieńczony mitrą książęcą, przedstawiający herb książąt Wirtembersko-Oleśnickich. Przy narożniku wsch. w pierwszej osi wejście od piwnic zamknięte łukiem odcinkowym z renesansowym kamiennym, boniowanym obramieniem. We wnętrzu zachowały się na parterze i I piętrze kamienne obramowania drzwi oraz kolebkowe sklepienia parteru.

Herb Władztwa Bierutowskiego z portalu nad wejściem do poludniowego skrzydła zamku.

e skrzydła wsch. pozostała wieżą dobudowana do murów miejskich przy Bramie Namysłowskiej. Dolna część prawdopodobnie z pocz. XIVw., przebudowana, podwyższona i ozdobiona hełmem w 1622r. Murowana, tynkowana, kwadratowa, w piątej kondygnacji ośmioboczna. Hełm o podwójnej latarni pokryty blachą, zwieńczony. W przyziemiu od zach. wejście sklepione łukiem odcinkowym. Na piątej kondygnacji od zach. znajdują się tarcze zegara.

Brama prowadząca z miasta na dziedziniec zamkowy, zbudowana ok. 1680r., barokowa, murowana, tynkowana, trójprzelotowa. W środku otwór główny zamknięty łukiem koszowym, ujęty kolumnami na cokołach, z kompozytowymi głowicami. Na belkowaniu naczółek w formie przerwanego łuku, w przerwie mitra książęca na wolutowym cokole. Otwory boczne w boniowanych obramieniach z półkolistymi naczółkami. Od wsch. mur zamkowy łączy się z miejskim przy Bramie Namysłowskiej.

Na pd. od zachowanego skrzydła park o pow. ok. 1,2 ha. założony w XIXw. na miejscu dawnych ogrodów. W drzewostanie: dęby szypułkowe i bezszypułkowe, grusze śliwy, jabłonie, lipa drobnolistna i klon polny.

Kościół Św. Katarzyny
Kościół zamkowy i poewangelicki pod wezwaniem Świętej Katarzyny został zbudowany w pierwszej połowie XIII w., lub wcześniej w stylu gotyckim. Już w 1300 roku był wzmiankowany proboszcz Jan. W 1337 proboszcz Stefan Aleksandrowicz, kanonik krakowski zakupił ołtarz do kościoła.

W 1603 roku wnętrze kościoła zostało zniszczone pożarem, jednak w późniejszych latach odbudowane, w 1630 roku została oddana nowa krypta. W 1659 roku w pożarze miasta również zostało spalone wnętrze kościoła, zawaleniu uległa część sklepień oraz wieża i szczyt dachu. Odbudowa rozpoczęła się w 1661 roku przy znacznym wsparciu finansowym księcia Sylwiusza Nimroda wirtemberskiego. Dzięki jego pomocy powstała znaczna część wyposażenia kościoła, została naprawiona Krypta Książęca w 1674, w latach 1679 - 1680 został odbudowany szczyt zachodni i wieża, natomiast w 1684 dach został pokryty dachówką. Zostały przebite okna nad bocznymi nawami (1686) rok później została wykonana chrzcielnica, organy zbudowane w 1688 - 1689 roku przez Andrzeja Teusnera z Quedlinburga, zostały one zastąpione 1753 roku nowymi, zrobionymi przez Wilhelma Schefflera.

W 1765 roku kolejny pożar zniszczył górną część wieży i dzwony; po odbudowie wieża została pokryta dachem mansardowym, natomiast w 1821 roku zostały odnowione organy, a w 1934 firma SAVER z Frankfurtu nad Odrą wybudowała nowy 40-głosowy instrument.

Po roku 1945 został zdewastowany i ograbiony, wywieziono dużą część wyposażenia, łącznie z organami. Została zburzona przybudówka między nawą południową a zakrystią, używany jako magazyn. W 1982 został ponownie przejęty przez parafię rzymsko - katolicką w Bierutowie aktualnie nadal trwają prace remontowe oraz odtwarzanie wyposażenia. Nowe 8-głosowe orany wybudowała w 1986 roku firma Marcina Białkowskiego z Świeradowa Zdroju.

Jest to budowla orientowana, gotycka z barokowym wyposażeniem, murowana z cegły o układzie gotyckim, z przyporami, o trójnawowym, bazylikowym korpusie, z węższym prostokątnym prezbiterium. W północno zachodnim narożniku kwadratowa wieża, w południowo wschodniej części przy prezbiterium zakrystia. Wewnątrz sklepienia kolebkowo - krzyżowe i kolebkowe z lunetami, o ostrołukowym przekroju pod prezbiterium znajduje się krypta, jednak niedostępna, z XVI wieku. W zachodnim przęśle nawy głównej dwukondygnacjowy chór muzyczny, w nawie północnej loża książęca z 1679 roku i empora z 1689, manierystyczne, drewniane. Parapety dzielone są kolumnami zdobione snycerką, w płycinach z uszakami znajdują się herby księcia Kristiana Ulryka wirtemberskiego i jego żony Anny Elżbiety v. Anhalt - Bernburg oraz obrazy: "Hołd Trzech Króli", "Ofiarowanie Jezusa", "Chrystus Ukrzyżowany", "Matka Boska" i "Zwiastowanie". Na emporze znajdują się obrazy 11 apostołów, 12-ty zaginął. Otwory wejściowe w zachodniej ścianie nawy głównej i w nawach bocznych są ostrołukowe, wejście z prezbiterium do zakrystii jest portalem ostrołukowym profilowanym w XIV wieku. Okna są również ostrołukowe rozglifione w nawie głównej uskokowo, natomiast w ścianie południowej nawy głównej znajdują się dwa okna owalne.

Ołtarz główny jest barokowy z 1661 roku ufundowany przez księcia Sylwiusza Nimroda wirtemberskiego; architektoniczny, dwukondygnacyjny, w dolnej kondygnacji ujęty kolumnami oplecionymi winoroślą i uszakami z półfigurami aniołów. Obraz w ołtarzu głównym to "Ostatnia Wieczerza", w górnej kondygnacji to "Ukrzyżowanie", w zwieńczeniu tondo "Zmartwychwstanie". Przy ołtarzu znajduje się epitafium nadochmistrza dworu książęcego Rudolfa v.Crausse. Z nowego wyposażenia tryptyk Andrzeja Boruty z Krakowa, przedstawiający Matkę Boską Brzemienną, św. Maksymiliana Kolbe oraz błogosławioną Edytę Stein.

Dawny Ewangelicki kościół cmentarny pod wezwaniem Św. Trójcy
Powstał z inicjatywy rajcy bierutowskiego Ernesta Karnickiego, przy poparciu księcia Henryka Wacława Podiebrada. Mury zostały wzniesione w latach 1622 - 1628 pod kierunkiem i może wg projektu Antoniego Waltera, nadwornego murarza książęcego. Prowizoryczny dach został zrobiony przez cieślę Jerzego Voyta w latach 1629 - 1630. Kościół został poświęcony w 1631 roku. W roku 1642 dach został pokryty dachówką. Po pożarze miasta w 1659 roku kościół ten pełnił funkcję kościoła parafialnego. W latach 1695 - 1699 na polecenie księcia Krystiana Ulryka polskie kazania wygłaszał w nim pastor Tomasz Pluta.

Obecnie zachowane są mury kapitalne. Położony jest przed dawną Bramą Wrocławską, w parku miejskim powstałym po 1945 roku na miejscu cmentarza. Murowany z cegieł, orientowany, gotycki. Wzniesiony został na planie krzyża niemal równoramiennego (ramie zachodnie jest dłuższe o przęsło), ramiona są półkoliście zamknięte. Wewnątrz częściowo zachowały się nasady sklepień (nigdy nie założonych) i gniazda belek stropowych. W ostrołukowych wnętrzach znajdują się znacznie od nich węższe otwory okien. Od strony zachodniej, północnej i południowej na osiach ramion krzyża znajdują się otwory wejściowe /współcześnie zamurowane/ - ostrołukowe oraz ślepe okna nad nimi. W narożniku ramion północnego i zachodniego znajduje się wysoki czworoboczny komin wyburzonej dobudówki z XX wieku (krematorium?). 06.11.2005odsłonięto i poświęcono obelisk z tablicą upamiętniającą ten zabytek oraz dawny cmentarz miejski, przywracając tym samym pamięć tego miejsca.

Kościół parafialny p.w.Św. Józefa
Został wzniesiony w latach 1891 - 1893, w stylu neogotyckim. Murowany z cegły licówki, dwunawowy. Od północy znajduje się wieża, u podstawy prostokątna, wyżej kwadratowa, zakończona strzelistym hełmem ośmiobocznym. Dach jest kryty dachówką z lukarnami. Okna są ostrołukowe, rozglifione uskokowo. Wejście do kościoła znajduje się w wieży, jest ono ostrołukowe. Nad wejściem znajduje się okrągłe okno.

Ołtarz główny i boczne w kaplicach przy prezbiterium są neogotyckie. Ze starego wyposażenia jest jedynie kielich gotycki z XVI wieku, na sześciobocznej stopie znajduje się figura Chrystusa Ukrzyżowanego, pod stopą inicjały DVQ RQGVB oraz data 1656.

Plebania jest z początku XX wieku, murowana z cegły licówki, jednopiętrowa z poddaszem. Dach jest dwuspadowy, kryty dachówką.

Od zachodu i południa teren kościelny przylega do murów miejskich, od ulicy jest ogrodzenie z cokołem i słupami z licówki i przęsłami oraz bramą z prętów stalowych.

Mury Obronne
Pierścień murów miejskich wzniesiony na miejscu fortyfikacji drewniano - ziemnej. Pochodzi prawdopodobnie z pierwszej połowy XIV wieku, natomiast w wieku XV i początku XVI został on wzmocniony wieżami trzech bram. W ciągu XIX wieku została wyburzona część murów, głównie w węzłowych punktach komunikacyjnych. W roku 1827 została rozebrana brama Brzeska, w 1839 brama Wrocławska, w 1887 brama Namysłowska, w latach 1891 - 1893 zostały wyburzone fragmenty muru na odcinkach północno - wschodnim i południowo - wschodnim. W 1962 roku mury zostały poddane konserwacji. Zachowane są na większej części pierwotnego obwodu.

Murowane są z cegły o wątku gotyckim. W murach domu na ul. Wrocławskiej 31 zachowały sie pozostałości wieży Wrocławskiej. W części wschodniej znajdują się okrągłe strzelnice, zapewnie z początku XVII wieku. Na zachowanym fragmencie przedbramia bramy Namysłowskiej znajduje się tablica kamienna z płaskorzeźbą herbu książąt wirtembersko - oleśnickich, podtrzymywanego przez dwa anioły, manierystyczna, pochodząca w przybliżeniu z roku 1654, przeniesiona w 1887 roku znad otworu bramy.

Wieża Ratuszowa
Murowany budynek ratusza z wieżą od wschodu. Ulokowany jest na środku rynku, pochodzi prawdopodobnie z pierwszej połowy XV wieku. Jak większość budowli w mieście był zniszczony pożarami w latach 1603, 1659, 1758. Po ostatnim pożarze została odbudowana wieża po 24 latach. W 1935 roku została wykonana elewacja. Obecnie zachowana jest jedynie wieża bez hełmu.

Wieża murowana jest z cegły, w stylu gotyckim, otynkowana. Wzniesiona została na planie kwadratu, podstawa hełmu ośmioboczna, otoczona żelazną balustradą. W części dolnej znajdują się pojedyncze prostokątne okna. W wieży znajdują się dwie okrągłe tarcze zegarowe.


Pan Jan Juncewicz - kompozytor hejnału bierutowskiego

W pierwszej połowie 70-tych lat XX wieku dokonano zabezpieczenia wieży, jednakże dopiero w latach 2004 - 2006 wykonano jaj remont. W tym też czasie zamontowano nowy zegar, który począwszy od dnia wejścia Polski w struktury Unii Europejskiej, czyli od dnia 1 maja 2004r. codziennie o godz. 12.00 odgrywa hejnał miasta. Hejnał jest nowym dziełem, który skomponował bierutowski muzyk amator Pan Jan Juncewicz.

INTERmedi@

Dane kontaktowe

Urząd Miejski w Bierutowie
Stanisława Moniuszki 12
56-420 Bierutów
tel.: +48/71/314 62 51
fax: +48/71/314 64 32
e-mail: bierutow@bierutow.pl
NIP: 9111777417

Godziny pracy kasy

poniedziałek: 8:00 - 15:45

wtorek - czwartek: 8:00 - 14:45

piątek: 8:00 - 13:45

Nr konta: 61 9584 1018 2002 0200 4053 0002

Statystyki
Licznik odwiedzin:7 958 753
Dzisiaj:199
Gości on-line:2
Twoje IP:3.15.235.196
Mapa
Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.